Muzykoterapia zgodnie z definicją encyklopedyczną jest dziedziną, która posługuje się muzyką, bądź jej określonymi elementami w celu przywrócenia zdrowia, bądź wyeliminowania problemów natury emocjonalnej, fizycznej, bądź umysłowej. Wokół tematu muzykoterapii narosło wiele mitów związanych z jej mniemaną skutecznością. Z drugiej strony istnieje wiele badań naukowych, które potwierdzają zbawienny wpływ muzyki pod różnymi postaciami na kondycją zdrowotną. W dzisiejszym artykule postaramy się scharakteryzować tytułową formę leczenia z uwzględnieniem jej najważniejszych cech. Zapraszamy do lektury!
Muzykoterapia kiedyś i dziś
Tradycje stosowania dźwięków w formie terapeutycznej sięgają czasów plemiennych. Wtedy to szaman organizował rytuały lecznicze stosując śpiew, grę na instrumentach oraz elementy tańca. Współcześnie muzykoterapia wygląda zupełnie inaczej, chociażby ze względu na fakt, że jest oparta o podstawy naukowe. W zakres dziedzin naukowych na których muzykoterapia bazuje zaliczamy m.in. medycynę, psychologię, pedagogike i psychoterapię.
Środki oddziaływania muzykoterapii
Jak sama nazwa wskazuje – kluczowym środkiem oddziaływania w muzykoterapii jest muzyka, a mówiąc ściślej – dźwięk. Z oficjalnej definicji encyklopedycznej możemy wyczytać, że to właśnie dźwięk w przypadku muzykoterapii jest zarówno wyzwalaczem, jak i katalizatorem przeżyć i emocji. Biorąc pod uwagę badania związane z muzykoterapią należy wyróżnić dwa główne rodzaje muzykoterapii. Pierwszym z nich jest muzykoterapia aktywna w skład której wchodzi zaangażowanie fizyczne, innymi słowy śpiew, czynna gra na instrumentach, ruch przy muzyce oraz istotne ogniwo, czyli proces improwizacji. Drugim rodzajem jest muzykoterapia receptywna – jej fundamenty to słuchanie muzyki, relaksacja oraz wizualizacja. Na podstawie głównych rodzajów muzykoterapii naukowcy opracowali rozróżnienie bazujące na metodologii oraz podejściach. W tym podziale również wyróżniamy dwa modele – muzyka w terapii oraz muzyka jako terapia.
Kluczowe cele muzykoterapii
Każda forma terapii ma swoje ściśle określone cele. Celem muzykoterapii jest uspokojenie, rozluźnienie, poznanie w formie celu o charakterze dydaktyczno-poznawczym, poznanie siebie (odkrycie własnego „ja” na nowo), funkcja kulturotwórcza oraz kreowanie równowagi pomiędzy sferą emocjonalną, a procesami fizjologicznymi.